5 czerwca 1934, wtorek

Kolejna przerwa w korespondencji – tym razem spowodowana przez Zenona Waśniewskiego, który długo zwlekał z kolejnym listem. Nie znamy jego treści. Z odpowiedzi Schulza można wywnioskować, że był pełen wyrzutów i żalu. Waśniewski uznał w nim, że lakoniczność listów i korespondencyjna opieszałość dawnego kolegi jest wyrazem jego rezerwy i do „Kameny”*, którą Waśniewski wydaje (skoro nie przysyła obiecanego fragmentu prozy), i do niego osobiście (skoro nie odpowiada zwierzeniem na zwierzenie). Schulz gwałtownie zaprzecza: „Dla «Kameny» mam szczery respekt i sympatię, jako dla pisma wznoszącego wysoko sztandar czystej bezkompromisowej poezji”¹. Nieporozumienie i niezrozumienie widzi w ich psychicznej odmienności: „Wasza płowa i słowiańska dusza nie zrozumie zawiłości i krętych dróg, którymi chadza moja ciemna i meandryczna, pełna węzłów i splątań!”². Schulz widzi w Waśniewskim „miłą serdeczność i na wskroś sympatyczną naturalność”³, której sam nie posiada. Przyznaje w końcu: „nie jestem może zdolny do tej wylewności, jakiej ode mnie oczekiwaliście”⁴. Główną przyczyną jest jednak zdaniem Schulza stan duchowy, w jakim tkwi od czasu ukazania się Sklepów cynamonowych*; „pogrążony jestem – wyznaje Waśniewskiemu – w głębokim upadku ducha i zdaje mi się, że już nic więcej nie potrafię napisać! Pocieszam się i perswaduję sobie, że to neurastenia, ale już przeszło sześć miesięcy trwa ta awersja do pióra i to jednak daje nieco do myślenia”⁵. Ta „neurastenia” ogarnie jednak znacznie szerszy obszar. Schulz pisał już o tym w poprzednim liście (z 24 kwietnia). Zdaje się jednak, że Waśniewski tego nie rozumie. Stawia obcesowe pytanie: „Co Was, u licha, gnębi!?”, które Schulz przywołuje i do którego tak się odnosi: „Nie umiem na to odpowiedzieć. Smutek życia, trwoga przed przyszłością, jakieś przeświadczenie niejasne o żałosnym końcu wszystkiego. Jakiś dekadencki Weltschmerz, czy co do licha”⁶.
Kilka zdań Schulz poświęca sprawie obiecanego fragmentu prozatorskiego dla „Kameny”. Nawet już coś wybrał, „właściwie nie fragment – jak pisze – a rzecz do pewnego stopnia zamkniętą pt. Noce lipcowe”⁷. Nie może jej jednak natychmiast przesłać, ponieważ pojawiły się nowe wewnętrzne przeszkody: „nie znajduję energii, żeby ją poprawić i przepisać, gdyż mam ją w brulionie w stanie nieco surowym. Mam uczucie, jak gdybym powtórnym opracowaniem profanował tę rzecz, z pewnego rodzaju inspiracji wyrosłą, której już teraz sprostać nie umiem”⁸.
Dalsza część listu poświęcona jest zbliżającym się wakacjom, które dla Schulza i Waśniewskiego jako nauczycieli oznaczały możliwość swobodniejszego dysponowania czasem. Schulz w związku z tym deklaruje: „Strasznie chętnie chciałbym się z Wami spotkać. Dokąd wyjeżdżacie po 20 VI? Może to miejsce będzie dla mnie osiągalne podczas wakacyj”⁹. Zaznacza, że skromne środki finansowe, jakimi dysponuje, nie pozwalają mu na snucie wielkich planów (jak choćby towarzyszenie Waśniewskiemu w podróży do Włoch, o której musiał w swoim liście wspomnieć). „Powinien bym gdzieś zaszyć się na wsi i pisać – dodaje. – Może pojadę do Zakopanego, ze względu na zdrowie. Zależy to od tego, czy otrzymam subwencję na to”¹⁰. Zapewnia Waśniewskiego, że pragnie z nim „podczas feryj pozostać w kontakcie”¹¹.
Po raz pierwszy w ich korespondencji pojawia się nazwisko Aleksandra Leszczyca¹², marszanda, który w okresie wakacyjnym organizował wystawy malarstwa w miejscowościach wypoczynkowych. Schulz obiecuje Waśniewskiemu zasięgnąć u Leszczyca informacji na temat warunków finansowych, gdy spotka się z nim w Truskawcu. (sr)

Zobacz też: 15 marca 1934, 24 marca 1934, 2 kwietnia 193[4], 24 kwietnia 1934, 23 czerwca 1934, 28 sierpnia 1934, 14 września 1934, 30 września 1934, 6 października 1934, 15 października 1934, 7 listopada 1934, 15 listopada 1934, 19 grudnia 1934, 28 stycznia 1935, 16 marca 1935, [25 marca 1935], 24 czerwca 1935, 13 lipca 1935, 3 sierpnia 1935, [7 sierpnia 1935], 2 czerwca 1937, 4 sierpnia 1937, [5 stycznia 1938], 24 kwietnia 1938. (bt)