[lato] 1921

Drohobycz. Bruno Schulz ubiega się o pracę w Państwowym Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły, do którego niegdyś uczęszczał jako uczeń. Zostaje mianowany nauczycielem rysunku przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego, ale nie obejmuje posady.

Bliższe informacje na temat tej próby podjęcia pracy przez Schulza nie są znane. Wzmianka o złożeniu podania i mianowaniu znajduje się w opinii wizytatora Ludwika Misky’ego1 z 16 sierpnia 1924 roku*2.
Według Jerzego Ficowskiego* powodem ubiegania się o stałą pracę przez Schulza ma być brak środków utrzymania i trudna sytuacja rodzinna3. Ficowski* podaje też możliwe przyczyny rezygnacji z objęcia posady: „Zostaje przyjęty na okres próbny, ale pracy nie podejmuje z powodu złego stanu zdrowia, a także wskutek obaw, czy podoła nowym obowiązkom”4. Czy to wiadomość od informatorów Ficowskiego, czy jego domysły?
W gimnazjum im. Jagiełły* przez lata był zatrudniony tylko jeden nauczyciel rysunków. W 1921 roku uczy tam Adolf Bienenstock*, który 1 grudnia 1922 roku zostanie nauczycielem w I Państwowym Gimnazjum im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu5. Jak przypuszcza Urszula Makowska, Schulz może być w dobrych relacjach z Bienenstockiem, który w 1920 roku prawdopodobnie umożliwił mu pierwsze publiczne wystąpienie – podczas I Wystawy Sztuki Żydowskiej we Lwowie – a w 1922 roku napisze przychylną, ale protekcjonalną recenzję jego wystawy[[6]]. Czy w takim razie Bienenstock poinformował Schulza, że planuje zmienić miejsce pracy i zarekomendował go dyrektorowi Janowi Matłachowskiemu*, lecz przełożył plany o rok lub nie dostał zgody kuratorium? Schulz mógł nie objąć posady, ponieważ była ona nadal zajęta.
Mniej więcej w tym samym czasie lub nieco wcześniej Schulz w korespondencji z Ostapem Ortwinem* rozważa różne plany zawodowe7. Ta okoliczność każe przypuszczać, że poważnie podchodzi do znalezienia sobie zajęcia zawodowego. W 1921 roku Izydor Schulz* został dyrektorem warszawskiego oddziału Galicji SA: Galicji Warszawa. Może sytuacja Schulzów poprawiła się na tyle, że Schulz nie musiał szukać innej pracy po klęsce planu z zastąpieniem Bienenstocka?
W nieco wcześniej – w maju 1921 roku* – w gimnazjum Jagiełły odbyła się organizowana przez Bienenstocka wystawa. Schulz brał w niej udział, z pewnością nie jest zatem w szkole nieznany. Może właśnie podczas wystawy narodził się plan zostania nauczycielem gimnazjalnym?
Ostatecznie stanowisko po Bienenstocku obejmie Stanisław Żywar i dopiero jego zastąpi Schulz8.
Zobacz też: 20 maja 1921, 22 maja 1921, 8 lipca 1922, 16 stycznia 1923, 9 sierpnia 1924, 16 sierpnia 1924*, 1 września 1924*, 3 września 1924*. (kw)

  • 1
    Ludwik de Delney Misky (1884–1938) był malarzem i grafikiem, absolwentem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
  • 2
    List Brunona Schulza do Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego z 1924 roku, CPAHU-L, Kuratorium Lwowskiego Okręgu Szkolnego m. Lwów, lata 1921–1939, F 179, O 7, Tom XIII, teczka 29376, k. 1 i 2, https://schulzforum.pl/pl/zrodlo/schulz-list-do-ministerstwa-wyznan-religijnych-1924.
  • 3
    Jerzy Ficowski, Regiony wielkiej herezji i okolice. Bruno Schulz i jego mitologia, Sejny 2002, s. 491.
  • 4
    Ibidem.
  • 5
    Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły w Drohobyczu za rok szkolny 1928/29 z uwzględnieniem dziesięciolecia 1918–1928, Drohobycz 1929, s. 27, https://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/publication/692/edition/642/content?ref=desc (dostęp: 31.07.2020); Dz. Urz. Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego 1922, Lwów 1922, s. 480. Zob. też Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. I: A–C, zespół red. Jolanta Maurin-Białostocka et al., Wrocław 1971, hasło „Bienenstock Adolf”, s. 160; Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy. Uzupełnienia i sprostowania do tomów I–VI, pod red. M. Biernackiej, Warszawa 2003, hasło: „Bienenstock Adolf”, s. 26.
    [6] Urszula Makowska, „Dziwna awersja”. O wystawach Schulza, „Schulza/Forum” 2019, nr 13, s. 14. Zob. też Adolf Bienenstock, Z wystawy wiosennej. Prace graficzne Brunona Schulza, „Chwila” 1922, nr 1213, s. 5.
  • 7
    List Brunona Schulza do Ostapa Ortwina z 20 maja 1921, [w:] Bruno Schulz, Dzieła zebrane, tom 5: Księga listów, zebrał i przygotował do druku Jerzy Ficowski, uzupełnił Stanisław Danecki, Gdańsk 2016, s. 33. Jak ustaliła Anna Kaszuba-Dębska, na semestr 1920/1921 Schulz był wpisany jako uczeń Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa (MSSZiM) w Warszawie. Autorka biografii Bruno. Epoka genialna wnioskuje, że Schulz informuje Ortwina o odłożonym planie podjęcia nauki w MSSZiM (Anna Kaszuba-Dębska, Bruno. Epoka genialna, Kraków 2020, s. 341–345).
  • 8
    Sprawozdanie Dyrekcji Państwowego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły…, s. 31.