31 stycznia 1937, niedziela

(A) Lwów. W 77 numerze „Naszej Opinii” ukazuje się Wywiad drastyczny. (Rozmowa z Brunonem Schulzem) autorstwa Józefa Nachta.

(B) Warszawa. W numerze 5 „Wiadomości Literackich” ukazuje się szkic krytyczny Brunona Schulza na temat Otawy Jeana Giona. 

(A) Zapis rozmowy Józefa Nachta z Brunonem Schulzem został poprzedzony krótką wypowiedzią na temat jego twórczości literackiej i plastycznej. Publicysta „Naszej Opinii” wskazuje na pozorne pokrewieństwo Schulza z Franzem Kafką, któremu jednak brakuje dziwacznego, anormalnego, ale realistycznego obrazowania, a także z Kazimierzem Truchanowskim, którego twórczość jest tylko niewolniczym, nieudolnym, deprecjonującym oryginał naśladownictwem Sklepów cynamonowych. Lektura książki Schulza wymaga przygotowania i oczytania, albowiem „w labiryncie i zakamarkach nienormalnej wyobraźni niezbyt trudno zabłądzić”. Rysunki Schulza zaś, zazwyczaj jednakowe w treści, to pornografia wyrażająca masochistyczny „triumf kobiety nad mężczyzną”.
Tej kwestii dotyczy większość „wywiadu drastycznego”. Schulz potwierdza przypuszczenie swego rozmówcy, że w pisaniu wyżywa się duchowo, a w rysunku seksualnie. Zapewnia też, że wstyd uniemożliwia mu napisanie masochistycznej powieści, choć już od wczesnej młodości triumf kobiety sprawiał mu bolesną rozkosz. Marzy jednak o tym, aby jego rysunki „dotarły do rąk ludzi, którzy odczują ich treść”. Ponadto Józef Nacht notuje, że z powodu licznych zajęć zawodowych Schulz czyta mało, za najważniejszych polskich pisarzy uważa Witolda Gombrowicza* i Adama Ważyka*, wkrótce opublikuje książkę Sanatorium pod Klepsydrą oraz pracuje nad powieścią i tekstami krytycznymi. Ostatecznie po serdecznej wizycie w domu Schulza, niesamowitego człowieka „niskiego wzrostu o nieśmiałych ruchach”, autor artykułu wraca do „ludzi nieprzeczuwających Rozkoszy”1. (pls)

(B) Polski przekład tej książki ukazał się w 1936 roku. W dość lakonicznej, ale wysoce aprobatywnej opinii krytycznej („Olśniewająca książka”) Schulz streszcza i komplementuje fabułę powieści za zmysłowość narracji oraz znajomość natury świata i człowieka2. (mw)

  • 1
    Józef Nacht, Wywiad drastyczny. (Rozmowa z Brunonem Schulzem), „Nasza Opinia” 1937, nr 77, s. 5.
  • 2
    Bruno Schulz, „Otawa” Giona, „Wiadomości Literackie” 1937, nr 5, przedruk w: idem, Dzieła zebrane, tom 7: Szkice krytyczne, koncepcja edytorska Włodzimierz Bolecki, komentarze i przypisy Mirosław Wójcik, opracowanie językowe Piotr Sitkiewicz, Gdańsk 2017, s. 96–97, przypisy s. 238–239.