22 września 1935, niedziela, godzina 14.00

Polskie Radio emituje opowiadanie Dodo czytane przez Brunona Schulza.

Z programów radiowych opublikowanych w przedwojennej prasie wynika, że podczas audycji literackiej można posłuchać opowiadania Schulza. „Biuletyn Radiofoniczny” utrwala taką informację: „Charakterystyczna ta nowela dla autora Sklepów cynamonowych uwydatnia głębokie wejrzenie, wnikające w psychikę człowieka współczesnego. Połączenie życiowego stylu z naświetleniem metafizycznym. Autora tego usłyszymy po raz pierwszy przez mikrofon”1.
Informacja o audycji zostaje powielona w kilku źródłach. Krakowski „Nowy Dziennik” publikuje szczegółowy program radiowy, nadawany przez Radio Kraków. Znajduje się w nim informacja o transmisji opowiadania Schulza. W niedzielę o godzinie 9.00 radio nadaje audycję poranną z zapowiedzią programu na cały dzień. Godzinę później trwa nabożeństwo, po którym tuż przed 12.00 wybrzmiewa hejnał z wieży mariackiej. Później słuchacze mogą zapoznać się z przeglądem teatralnym i posłuchać muzyki w wykonaniu orkiestry symfonicznej Polskiego Radia. Chwilę przez Schulzem odegrany jest fragment słuchowiska Król Jeleń Carla Gozziego. Od 14.00 przez dwadzieścia minut radio nadaje głos Schulza czytającego Doda. Następnie odbywa się godzina życzeń z muzyką z płyt, kilka słuchowisk i pogadanek (tematy: weterynaria, wieś, rośliny). Później muzyka w wykonaniu kwartetu smyczkowego, muzyka z płyt, koncert chóru mieszanego, muzyka taneczna, recital Jonasówny, uwertura Czajkowskiego Romeo i Julia, koncert orkiestry symfonicznej (śpiewała Zofia Fedyczkowska), wieczorem muzyka popularna z płyt. Posłuchać można też fragmentów prozy Prusa i omówienia nowości literackich w wykonaniu Leona Piwińskiego2.
„Kurier Wileński” zapowiada podobny program z nowelą Dodo. Tego samego dnia o godzinie 14.00 Schulza można usłyszeć również w regionalnej rozgłośni Polskie Radio Wilno3.
Według wszelkiego prawdopodobieństwa audycji tej można posłuchać w rozgłośniach w całej Polsce4. Być może nie jest to jedyne wystąpienie Schulza w radiu. Na podstawie zachowanych materiałów oraz wiedzy o technice radiowej nie można jednoznacznie stwierdzić, czy Schulz wielokrotnie przyjeżdżał do radia na próby, a następnie odczytał opowiadanie na żywo, czy wyemitowano nagranie5. Nie wiadomo także, którą siedzibę radia odwiedził6. (as)

  • 1
    „Dodo”. Nowela Bruno Szulca, „Biuletyn Radiofoniczny dla Użytku Prasy: Wydawnictwo Tygodniowe Wydziału Prasy i Propagandy Polskiego Radia” 1935, nr 38, s. 7 (dostępne on-line: https://polona.pl/item/biuletyn-radjofoniczny-dla-uzytku-prasy-wydawnictwo-tygodniowe-wydzialu-prasy-i,ODU2MDAyNDc/0/#info:metadata).
  • 2
    Radio, „Nowy Dziennik” 1935, nr 251, s. 14.
  • 3
    Radio Wilno, „Kurier Wileński” 1935, nr 259, s. 9.
  • 4
    O popularności radia w latach trzydziestych pisał Maciej J. Kwiatkowski („Tu polskie radio Warszawa”, Warszawa 1980).
  • 5
    W numerze „Biuletynu Radiofonicznego” z 1935 roku pisano o metodzie kontroli i o rzetelności programu radiowego następująco: „Radio sprawuje trojaką kontrolę nad swym programem. Przede wszystkim cenzura własna. Przed dopuszczeniem wykonawcy do mikrofonu odbywa się próby, bada tekst. Po audycji specjalni kontrolerzy, fachowi krytycy programu radiowego opiniują: audycja była dobra, zła, średnia, miała takie a takie wady, w przyszłości to a to należy zmienić, usunąć, poprawić, spotęgować. Codziennie na biurku odpowiedzialnych kierowników programu radiowego znajdują się raporty krytyczne za ubiegły dzień, Służą one za podstawę do rozmów z wykonawcą programu, rozmów, które pozwolą w przyszłości uniknąć raz popełnionych błędów. Słuchacze radia nie zdają sobie sprawy na ogół z tego, że radio równocześnie z nimi wie, czy wykonana audycja była dobra, czy zła. Jeśli była dobra – wykonawca będzie użyty jeszcze kiedyś przed mikrofonem, jeśli była zła – albo już nigdy nie będzie dopuszczony do mikrofonu, albo też dopuści go się dopiero po usunięciu warunków, na tle których zrodziły się błędy” („Biuletyn Radiofoniczny dla Użytku Prasy: Wydawnictwo tygodniowe Wydziału Prasy i Propagandy Polskiego Radia” 1935, nr 38, s. 4 (dostępne on-line: https://polona.pl/item/biuletyn-radjofoniczny-dla-uzytku-prasy-wydawnictwo-tygodniowe-wydzialu-prasy-i,ODU2MDAyNDc/0/#info:metadata).
  • 6
    Przyglądam się temu bliżej w tekście Głos Schulza, „Schulz/Forum 2020, nr 15, s. 224–230.
Strona „Biuletynu Radiofonicznego” z notatką na temat audycji z udziałem Brunona Schulza
Strona „Biuletynu Radiofonicznego” z notatką na temat audycji z udziałem Brunona Schulza