16 listopada 1937, wtorek

Na wstępie listu Schulz przeprasza za długotrwałe milczenie, usprawiedliwiając się smutkami i depresją.
Głównym tematem listu są wrażenia Schulza z lektury Ferdydurke Witolda Gombrowicza*. Schulz jest zachwycony powieścią, zestawia ją z dziełami takich ikonicznych postaci kultury nowoczesnej jak Zygmunt Freud czy Marcel Proust: „Wszelkie próby zaklasyfikowania tej książki zawodzą. Jest to książka na całkiem wielką miarę, odkrywcza i rewelacyjna. Stawiam ją jako czyn duchowy obok takich zjawisk, jak Freud albo Proust”¹. Schulz wyraża przekonanie, że również Halpern*, która miała otrzymać egzemplarz od samego Gombrowicza, będzie tą powieścią zachwycona. Schulz zdradza też emocje towarzyszące Gombrowiczowi w związku z wydaniem książki – zdeprymowanie i zatroskanie. „Dziwne uczucie, gdy się z kimś obcuje na tak poufałej stopie, a tu nagle wystrzela zeń geniusz. Gombrowicz jest genialny”² – podsumowuje Schulz.
W dalszej części listu informuje o swoich planach wydawniczych. Pisze, że spodziewa się, że w najbliższych dniach ukaże się także jego książka – Sanatorium pod Klepsydrą. Wspomina również o ukończeniu tekstu zwanego „niemiecką nowelą” i przekazaniu go „do oceny [Izydorowi – dopis. M.R.] Bermanowi, tłumaczowi Wittlina na niemiecki”³. Chodzi prawdopodobnie o utwór Die Heimkehr, przesłany Tomaszowi Mannowi*.

Zobacz też: na temat korespondencji z Halpern –16 sierpnia 1936*, 19 września 1936*, 30 września 1936*, [październik 1936*], [początek listopada 1936*], 15 listopada 1936*, 29 listopada 1936*, 5 grudnia 1936*, 30 kwietnia 1937*, 24 lipca 1937*, 3 sierpnia 1937*, 16 sierpnia 1937*, [między 20 a 26 sierpnia 1937]*, 30 sierpnia 1937*, 29 września 1937*, 13 października 1937*, 12 stycznia 1938*, 18 stycznia 1938*, 23 stycznia 1938*, 6 lutego 1938*, [około połowy lutego 1938*], 21 lutego 1938*, 3 marca 1938*, 10 marca 1938*, 20 marca 1938*, 31 marca 1938*, 17 kwietnia 1938*, 19 maja 1938*, 28 maja 1938*, 8 czerwca 1938*, [po 12 czerwca 1938*], 12 lipca 1938*, 29 sierpnia 1938*, 13 października 1938*, 29 października 1938*, 26 grudnia 1938*, 21 stycznia 1939*, [czerwiec 1939*]; na temat Ferdydurke – 20 października 1937*, pierwsza połowa listopada 1937*, 6 stycznia 1938*, 9 stycznia 1938*, 11 stycznia 1938*, 12 stycznia 1938*, między 12 a 22 stycznia 1938*, 18 stycznia 1938*, 23 stycznia 1938*. (mr)