24 grudnia 1936, czwartek

W „Kurierze Porannym” ukazuje się napisana przez Tadeusza Brezę recenzja Ulicy Wszystkich Świętych Kazimierza Truchanowskiego, zatytułowana Pisarz, którego dręczy sobowtór, w której wzmiankowany jest Bruno Schulz.

Breza wskazuje głębokie podobieństwa fabularne i stylistyczne między opowiadaniami Schulza i powieścią Truchanowskiego, które mogą świadczyć, że „przy przepracowywaniu tekstu, przy korekcie, […] został on zamaszyście i sowicie pokierowany Schulzem”. Niemniej jednak zdaniem Brezy „z największą ostrożnością mówić tu wolno o zapożyczeniach”. Koronnym argumentem przemawiającym za niewinnością oskarżonego ma być to, że istnieją „niemałe zbieżności” pomiędzy UlicąWiosną Schulza, opublikowaną po premierze debiutu książkowego Truchanowskiego. W obliczu niemożności nazwania Ulicy Wszystkich Świętych plagiatem Breza zgadza się na „koncepcję najbardziej niesamowitą, ale jedyną, która wyrasta z faktów – koncepcję sobowtóra”. „Oto Truchanowski i Schulz to wzajemni dla siebie sobowtórowie” – puentuje. To tak, jakby dwóch wynalazców jednocześnie, niezależnie od siebie dokonało tego samego odkrycia. Ostatecznie Breza potwierdza talent literacki Truchanowskiego, „talent rzetelny, żyzny i ciekawy”, i radzi mu pisać dalej, zgłębiać świat swojej wyobraźni – ale w sposób odmienny niż Schulz, który nie tylko jako pierwszy zadebiutował, ale również w dziedzinie literackiej uprawianej przez obu sobowtórów osiągnął od razu pełnię i mistrzostwo1. (pls)

  • 1
    Tadeusz Breza, Pisarz, którego dręczy sobowtór, „Kurier Poranny” 1936, nr 357, s. 9–10. Więcej na ten temat: Hubert Kopeć, Schulz przepisany? „Sprawa Truchanowskiego” – epilog, „Ruch Literacki”, R. 50, 2009, z. 4/5, s. 264–303; Piotr Sitkiewicz, Bruno Schulz i krytycy. Recepcja twórczości Brunona Schulza w latach 1921–1939, Gdańsk 2018.
Tadeusz Breza, <i>Pisarz, którego dręczy sobowtór</i>, „Kurier Poranny” 1936, nr 357, s. 9–10.
Tadeusz Breza, Pisarz, którego dręczy sobowtór, „Kurier Poranny” 1936, nr 357, s. 9–10.
Tadeusz Breza, <i>Pisarz, którego dręczy sobowtór</i>, „Kurier Poranny” 1936, nr 357, s. 9–10.
Tadeusz Breza, Pisarz, którego dręczy sobowtór, „Kurier Poranny” 1936, nr 357, s. 9–10.