3 maja 1934, czwartek

Poznań. W „Dzienniku Poznańskim” ukazuje się recenzja Sklepów cynamonowych Brunona Schulza, napisana przez Konstantego Troczyńskiego.

Na wstępie Troczyński przypomina entuzjazm, który wzbudziła publikacja opowiadania Ptaki, zwiastującego nowy, oryginalny talent prozatorski, a także rekomendację Zofii Nałkowskiej* towarzyszącą wydaniu książki1. „Powieść” Schulza zdaniem recenzenta „Dziennika Poznańskiego” odbiega pod względem atmosfery od ogółu powieści współczesnych i ze względu na „ogólne zabarwienie emocyjne” bliska jest raczej nowoczesnej liryce (Tadeusz Miciński i Arthur Rimbaud). Od prozy epickiej oddziela Schulza fantastyczność, fantasmagoryjność, a nawet fantomowość akcji powieściowej (wszelkie widziadła, zjawy halucynacyjne oraz imaginatywność), ale przede wszystkim „brak pełnego i wypełnionego środowiska” i odrzucenie podporządkowania elementów dramatycznych składnikom epickim powieści. Troczyński w książce Schulza wita nie tylko nowe chwyty artystyczne i maestrię techniczną, ale przede wszystkim nowe nastawienie ideologiczne – indywidualizm, „akcentujący pierwszeństwo człowieczeństwa nad rzeczowością, osobowości nad ideą”. I to właśnie ranga głoszonego przez Schulza indywidualizmu będzie ostatecznym sprawdzianem jego prozy2. (pls)

  • 1
    Bruno Schulz, Ptaki, „Wiadomości Literackie” 1933, nr 52, s. 3; Zofia Nałkowska, odpowiedź na ankietę: Jaką najciekawszą książkę przeczytałem w roku 1933?, „ABC Literacko-Artystyczne” 1934, nr 1, s. 2.
  • 2
    Konstatny Troczyński, „Sklepy cynamonowe” B. Szulca, „Dziennik Poznański” 1934, nr 101, s. 2 (dostępne on-line: https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/29054/edition/46428). Więcej na ten temat: Andrzej Sulikowski, Twórczość Brunona Schulza w krytyce i badaniach literackich (1934–1976), „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 2, s. 264–303; Piotr Sitkiewicz, Bruno Schulz i krytycy. Recepcja twórczości Brunona Schulza w latach 1921–1939, Gdańsk 2018.
Konstanty Troczyński, <i>„Sklepy cynamonowe” B. Szulca</i>, „Dziennik Poznański” 1934, nr 101, s. 2.
Konstanty Troczyński, „Sklepy cynamonowe” B. Szulca, „Dziennik Poznański” 1934, nr 101, s. 2.